Sâu răng sữa thường gặp ở trẻ em nên nhiều phụ huynh luôn quan tâm. Bộ Y tế thống kê, hơn 90% dân số Việt Nam mắc các bệnh liên quan đến răng miệng. Đặc biệt, trên 85% trẻ em từ 6 – 8 tuổi bị sâu răng sữa và tỷ lệ sâu răng vĩnh viễn tăng theo độ tuổi. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, răng sữa sâu có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng sức khỏe và chất lượng cuộc sống của trẻ.
Răng sữa đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển khả năng ăn nhai, phát âm từ thuở nhỏ, tạo tiền đề cho răng vĩnh viễn mọc khỏe mạnh và đúng vị trí. Tuy nhiên, trong giai đoạn răng sữa và răng hỗn hợp (từ 2 – 6 tuổi), trẻ có thể gặp tình trạng sâu răng sữa. Hãy cùng Hệ thống Nha khoa AB tìm hiểu về nguyên nhân gây tình trạng sâu răng sữa, các dấu hiệu nhận biết và những biện pháp phòng ngừa hiệu quả qua bài viết này nhé!
Sâu răng sữa là gì?
Sâu răng sữa là hiện tượng mô răng bị hủy hoại do vi khuẩn, tạo ra các lỗ sâu gây đau đớn, ảnh hưởng đến khả năng ăn nhai và thẩm mỹ của trẻ. Tình trạng này đang trở nên phổ biến, nguyên nhân chủ yếu do thói quen ăn uống và việc chăm sóc, vệ sinh răng miệng không đúng cách.
Trẻ bị sâu răng sữa ảnh hưởng đến khả năng ăn nhai và nụ cười của trẻ
Dấu hiệu của tình trạng sâu răng sữa
- Răng sữa có viền chân bị đốm đen, lốm đốm.
- Miệng của trẻ có mùi hôi kéo dài.
- Trên thân răng xuất hiện lỗ sâu màu đen và mảng bám.
- Trẻ cảm thấy đau ở răng sữa, phần lợi xung quanh răng sâu sưng phù.
Nguyên nhân sâu răng sữa là gì?
Bé bị sâu răng sữa do các nguyên nhân sau:
1. Lây vi khuẩn từ mẹ sang con
Trong quá trình mang thai, nếu mẹ mắc các bệnh nha khoa như viêm nha chu, viêm nướu, vi khuẩn có thể lan truyền sang trẻ. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của trẻ mà còn tạo ra nguy cơ sâu răng sữa hoặc khiếm khuyết men răng (men răng thiếu khoáng chất, dễ sứt mẻ).
2. Cho trẻ ăn nhiều đồ ngọt
Trẻ ăn quá nhiều bánh, kẹo, nước ngọt chứa hàm lượng đường cao và ít dưỡng chất tốt cho răng miệng, làm yếu răng và dễ sâu.
Cho trẻ ăn quá nhiều đồ ngọt chứa hàm lượng đường cao làm yếu răng, lâu ngày hình thành lỗ sâu
3. Vệ sinh răng miệng không đúng cách
Nếu trẻ không vệ sinh răng miệng đúng cách, chất ngọt từ thực phẩm bám lâu trên răng, tạo môi trường axit khiến vi khuẩn xâm nhập và phá hủy dần men răng.
4. Men răng sữa mỏng
Men răng sữa thường mỏng hơn răng trưởng thành, vì vậy dễ bị vi khuẩn tấn công và phát triển thành sâu răng nhanh chóng.
5. Vị trí răng mọc lệch, chen chúc hoặc thưa
Vệ sinh răng miệng gặp khó khăn nếu răng của trẻ mọc lệch, chen chúc hoặc thưa. Khi đó, các mảnh vụn thức ăn dễ mắc lại ở kẽ răng, tạo thành mảng bám gây sâu răng sữa.
6. Trẻ mắc bệnh lý về răng miệng
Khi trẻ mắc các bệnh về răng miệng như viêm nướu, viêm tủy răng, viêm nha chu,… cũng dẫn đến tình trạng sâu răng sữa.
Tác hại của răng sữa bị sâu
Sâu răng sữa nếu không điều trị kịp lúc, gây ra những tác hại như sau:
- Sâu răng gây đau nhức khiến trẻ cảm thấy khó chịu, quấy khóc, không ăn ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.
- Trẻ từ 2 – 4 tuổi bị sâu răng sữa ảnh hưởng đến khả năng nhai, nghiền thức ăn gây ảnh hưởng tiêu hóa.
- Răng sữa sâu nặng dẫn đến rụng sớm, làm răng vĩnh viễn mọc lệch ảnh hưởng đến cấu trúc hàm răng của trẻ.
- Ảnh hưởng đến khả năng phát âm của trẻ trong giai đoạn tập nói.
- Gây nhiễm trùng, viêm tủy, viêm chóp răng.
- Các động mạch não bị thu hẹp ảnh hưởng đến hoạt động của trí não và IQ của trẻ.
Chẩn đoán sâu răng sữa
Chẩn đoán sâu răng sữa được chia thành 2 trường hợp: Sâu răng sữa sớm và hình thành lỗ sâu. Cụ thể như sau:
1. Chẩn đoán các tổn thương sâu răng sữa sớm
Các dấu hiệu lâm sàng sâu răng sữa sớm ở trẻ em như:
- Vùng sâu răng có các vết trắng đục hoặc nâu vàng, nhưng bề mặt men răng vẫn còn nguyên vẹn.
- Khi thổi khô bề mặt, khu vực sâu răng xuất hiện các vết trắng đục.
- Khi chiếu đèn sợi quang học, chỗ sâu là 1 vùng tối trên nền ánh sáng trắng của men răng bình thường do hiện tượng tán xạ ánh sáng.
- Khi ánh sáng đặc biệt được sử dụng để kích thích men răng phát huỳnh quang, vùng bị tổn thương sẽ thay đổi màu sắc so với màu xanh lá cây của men răng bình thường.
- Mức độ mất khoáng chất của vùng tổn thương được thể hiện qua giá trị từ 10 – 20 khi đo bằng thiết bị Laser huỳnh quang.
Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào của sâu răng sớm khi chụp X-quang.
2. Chẩn đoán sâu răng sữa giai đoạn hình thành lỗ sâu
Dựa trên các triệu chứng lâm sàng và/hoặc X-quang để chẩn đoán:
- Triệu chứng cơ năng: Có thể xuất hiện hoặc không. Trường hợp có, trẻ sẽ cảm nhận được cảm giác đau rát ngà khi tiếp xúc với các chất kích thích như nhiệt độ cao, thấp, đồ chua, đồ ngọt. Cảm giác đau rát sẽ ngừng khi không còn tiếp xúc với chất kích thích.
- Triệu chứng thực tế: Tình trạng sâu răng có thể nhỏ, chỉ phát hiện được khi kiểm tra, với dấu hiệu như thám châm hoặc rõ ràng thấy hình ảnh của lỗ sâu với các đặc trưng sau:
- Vị trí: Ở mặt nhai, mặt gần – xa, mặt ngoài và mặt trong của răng.
- Kích thước: Nhỏ, giới hạn trong 1 mặt răng hoặc lan rộng sang 2 – 3 mặt.
- Độ sâu: Chỉ tổn thương lớp men răng hoặc tổn thương lớp ngà răng.
- Phần đáy: Có thể mềm với nhiều ngà đã mủn hoặc cứng, tùy thuộc vào quá trình phát triển của sâu răng.
- Màu: Màu của men ngà hoặc màu vàng nâu, đen.
- Nghiệm pháp thử tủy: Thử tủy bằng hơi, thử lạnh, thử nóng, trẻ cảm nhận ê buốt và hết ê buốt khi ngừng thử.
- X – Quang: Có hình ảnh thấu quang vùng tổn thương sâu răng.
Bác sĩ Hệ thống Nha khoa AB đang khám và tư vấn về tình trạng răng miệng cho một khách hàng nhí.
Răng sữa bị sâu có nên nhổ không?
Răng sữa bị sâu có nên nhổ hay không còn tùy thuộc vào mức độ sâu răng. Trong một số trường hợp, nha sĩ có thể điều trị sâu răng sữa bằng cách hàn trám răng sâu. Tuy nhiên, nên nhổ răng sữa bị sâu nếu:
- Sâu răng gây đau đớn hoặc khó chịu cho con.
- Sâu răng nghiêm trọng và đã lan tới tủy răng.
- Răng bị lung lay và có nguy cơ tự rụng.
- Tình trạng sâu răng gây ảnh hưởng đến sự phát triển của các răng vĩnh viễn xung quanh.
Cách chữa răng sữa bị sâu an toàn, hiệu quả
Khi nhận ra trẻ bị sâu răng, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ nha khoa để kiểm tra và đánh giá tình trạng răng. Tùy thuộc vào từng tình huống, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho răng sữa bị sâu của trẻ:
Trường hợp trẻ có răng chớm sâu, mới phát hiện và chưa hình thành lỗ sâu, bác sĩ áp dụng biện pháp tái khoáng hóa men răng – tức sử dụng các chất như calcium, phosphate, fluorine để trám vào phần răng bị sâu. Sau đó, bác sĩ hướng dẫn người bệnh chữa sâu răng sữa tại nhà bằng cách dùng kem đánh răng có Fluor và bổ sung thêm các khoáng chất vào chế độ ăn uống để tăng cường quá trình tái khoáng. (4)
Trường hợp răng sữa sâu nặng, đã hình thành lỗ sâu màu đen gây đau nhức hay răng bị vỡ mẻ. Bác sĩ tiến hành kiểm tra tình trạng răng của trẻ để xem sâu răng đã lan đến tủy hay chưa. Nếu tủy bị viêm nhiễm, cần điều trị nội nha để bảo tồn răng trước, sau đó mới trám lỗ sâu.
Trường hợp trẻ em từ 2 – 3 tuổi có biểu hiện răng cửa bị đen từ từ và sau đó cụt đi (được gọi là răng sún). Nếu sún răng nhẹ, bác sĩ áp dụng biện pháp trám răng nhằm ngăn phát triển sâu răng và giữ được đầy đủ răng trên hàm.
Lưu ý: Thủ thuật trám răng khá đơn giản, không xâm lấn, nhưng chỉ phù hợp với các trường hợp sâu răng nhẹ, chớm sâu răng. Do đó, việc có nên trám răng sữa cho trẻ hay không sẽ phụ thuộc vào tình trạng răng và chỉ định của bác sĩ.
Cách trị sâu răng sữa cho trẻ tại nhà
Nếu trẻ đang gặp tình trạng đau răng, dưới đây là một số giải pháp tạm thời mà bạn có thể thử tại nhà trước khi đến gặp nha sĩ:
1. Nước muối ấm
Pha 1 cốc nước muối ấm cho trẻ súc miệng và ngậm trong vài phút. Nước muối ấm có khả năng giảm nhiễm trùng và làm giảm đau nhanh chóng.
2. Dầu đinh hương
Dầu đinh hương có tính kháng khuẩn, chống oxy hóa, kháng viêm cao. Bạn có thể cho trẻ cắn một cục bông gòn đã ngâm qua dầu đinh hương để giảm đau nhanh chóng.
3. Lá trầu không
Lấy 2-3 lá trầu không, giã nát cùng vài hạt muối, hòa một ít rượu vào, để 10 phút xong gạn lấy nước. Chia 2 lần súc miệng rồi nhổ hết ra.
4. Gừng
Gừng có tính cay nóng, kháng viêm. Bạn có thể giã nát một vài lát gừng, đắp lên vùng răng bị sâu để giảm đau.
5. Oxy già
Nước oxy già pha loãng (3%) giúp diệt khuẩn và làm trẻ dễ chịu ngay lập tức chỉ sau vài lần súc miệng và ngậm từ 1-2 phút.
Tuy nhiên, những giải pháp trên chỉ mang tính tạm thời và không thể điều trị sâu răng dứt điểm. Nếu có thể, bạn nên đưa con đến gặp nha sĩ càng sớm càng tốt để được tư vấn và chăm sóc răng miệng cho trẻ đúng cách. Đồng thời, hãy hướng dẫn bé cách đánh răng hằng ngày hiệu quả, hạn chế ăn ngọt và nhớ súc miệng sau mỗi bữa ăn để duy trì hàm răng khỏe mạnh.
Cách phòng ngừa trẻ bị sâu răng sữa
Một số biện pháp giúp phòng ngừa sâu răng sữa ở trẻ:
- Hướng dẫn trẻ vệ sinh răng miệng đúng cách: Trẻ nên chải đều các mặt trong, mặt ngoài, mặt trên của răng ít nhất 2 lần/ngày. Bên cạnh đó. cần kết hợp súc miệng bằng nước muối ấm để làm sạch mảng bám trên răng.
- Hạn chế cho trẻ sử dụng thực phẩm, đồ uống ngọt: Đồ ngọt có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây sâu răng.
- Cho trẻ ăn thực phẩm chứa protein, canxi,phốt pho, vitamin A và vitamin D: Những chất dinh dưỡng này giúp răng phát triển vững chắc.
- Không nên cho bé ngậm đồ ăn, đồ uống trong miệng: Vì sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn tiếp xúc và gây sâu răng sữa.
- Đưa trẻ đến nha khoa thăm khám răng định kỳ mỗi 3 – 6 tháng/lần: Giúp phát hiện sớm các vấn đề về răng miệng của trẻ và có biện pháp điều trị kịp thời.
Những biện pháp trên không chỉ giúp phòng ngừa sâu răng sữa mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe răng miệng tổng thể của trẻ.
Cho trẻ đánh răng ít nhất 2 lần/ngày để bảo vệ sức khỏe răng miệng và ngừa tình trạng sâu răng sữa
Khám và điều trị sâu răng sữa tại Hệ thống Nha khoa AB
Hệ thống Nha khoa AB là một trong những địa chỉ uy tín và chất lượng hàng đầu trong việc khám và điều trị các vấn đề về sức khoẻ răng miệng, trong đó có. Khám và điều trị sâu răng sữa.
Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, có nhiều năm kinh nghiệm xử lý các trường hợp sâu răng sữa từ đơn giản đến phức tạp, tận tâm trong công việc, luôn tạo ra một môi trường thân thiện giúp trẻ cảm thấy thoải mái và hợp tác trong quá trình điều trị.
Sử dụng trang thiết bị, công nghệ nha khoa tiên tiến nhất và tuân theo quy trình chuẩn quốc tế để đảm bảo an toàn và chất lượng cho từng dịch vụ. Tại bệnh viện, bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng để đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất nhằm đảm bảo yếu tố thẩm mỹ, chức năng ăn nhai và sức khỏe răng miệng tốt nhất cho trẻ.
Bài viết này cung cấp thông tin giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu, tác hại và cách ngừa sâu răng sữa cho con. Hướng dẫn trẻ thực hiện thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách và giai đoạn trẻ từ 5 – 7 tuổi, phụ huynh nên đưa trẻ đến nha khoa khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm các vấn đề về răng miệng và có biện pháp điều trị kịp thời.
👉 Đừng ngần ngại liên hệ Hệ thống Nha khoa AB để được tư vấn miễn phí và nhận lịch hẹn sớm nhất!
📍 Địa chỉ: Xem hệ thống chi nhánh tại đây
📞 Hotline: 0346 338 385
🌐 Website: https://hethongnhakhoaab.vn
📅 Đặt lịch hẹn trực tuyến: Đặt lịch ngay.